فارنژیت یا التهاب حلق چیست؟

به التهاب غشاهای مخاطی که در قسمت های گلو و حلق ایجاد می شود فارنژیت گفته می شود. در واقع بیماری فارنژیت یک اصطلاح پزشکی برای گلو درد می باشد و مشکلاتی همچون دشواری در بلع را برای فرد بیمار به وجود می آورد.در ایجاد بیماری فارنژیت عوامل مختلفی دخیل هستند که از جمله آن می توان به عفونت های ویروسی همچون سرماخوردگی و همچنین عفونت باکتریایی مانند استرپتوکوک گروه Aاشاره نمود.در طی چند سال اخیر بیماری فارنژیت در جوامع مختلف بسیار شایع شده است. در واقع این بیماری پس از ظاهر شدن نشانه های اولیه تا دو هفته در بدن می ماند و پس از گذشت این مدت خود به خود بهبود می یابد. اما به طور کلی تشخیص به موقع این بیماری می تواند در درمان آن تاثیر بسزایی داشته باشد.

نشانه های مهم بیماری فارنژیت یا التهاب گلو

علائم و نشانه های بیماری فارنژیت شباهت بسیار زیادی به علایم سرماخوردگی یا آنفلوآنزا دارد. به همین دلیل بسیاری از افراد در تشخیص آن دچار سردرگمی می شوند و ممکن است آن را با سرماخوردگی اشتباه بگیرند.

بیماری فارنژیت با علائم بسیار متعددی همراه است. از نشانه های اصلی و مهم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

سرفه
سردرد
تب و لرز
بدن درد
عطسه کردن
آبریزش از بینی
گرفتگی بینی
ورم غدد لنفاوی
خستگی بیش از حد
ایجاد زخم در دهان

لازم به ذکر است که اگر بیماری فارنژیت با مونونوکلئوز مرتبط باشد می توان علایم زیر را از آن انتظار داشت:

درد شکم در قسمت بالا و چپ بدن
کاهش میل به غذا
ایجاد تورم در غدد لنفاوی
خستگی
ایجاد ضایعات پوستی به شکل دانه های ریز

همچنین در صورت ابتلای فرد بیمار به فارنژیت از نوع باکتریایی، شما علایم زیر را در بیمار می توانید مشاهده کنید:

تب و لرز بسیار شدید
احساس درد هنگام بلعیدن غذا
احساس درد و تورم در غدد لنفاوی
ایجاد ضایعات چرک مانند در پشت گلو
ایجاد تورم و قرمزی در لوزه ها
سردرد
درد شکم
احساس خستگی
حالت تهوع
استفراغ کردن
ایجاد ضایعات پوستی که به مخملک نیز معروف هستند
احساس کردن طعم متفاوت و عجیب در دهان

چه عواملی در ایجاد بیماری فارنژیت نقش دارند؟

عوامل مختلفی در ایجاد فارنژیت ممکن است نقش داشته باشند اما عفونت های ویروسی از جمله شایع ترین علت های بیماری فارنژیت به شمار می روند که به شرح زیر می باشند:

ویروس سرماخوردگی: راینو ویروس، کرونا ویروس و پارا آنفلوآنزا

آدنوویروس: این نوع ویروس از عوامل ایجاد کننده ملتحمه یا چشم صورتی و همچنین سرماخوردگی محسوب می شود.

ویروس اپشتین بار (EBV):این ویروس باعث ایجاد بیماری منونوکلئوز در بدن می شود. منونوکلئوز از دسته عفونت های ویروسی به شمار می رود که بسیار واگیردار و مسری می باشد. نشانه های این بیماری مانند علائم سرماخوردگی بوده و راه انتقال آن نیز از طریق بزاق دهان می باشد.این بیماری می تواند از طریق وسایل شخصی آلوده مانند قاشق، چنگال، کارد از فردی به فرد دیگر منتقل شود. همچنین بوسیدن و در معرض عطسه و سرفه قرار گرفتن فرد بیمار نیز ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

عفونت باکتریایی: همان طور که گفتیم عفونت های باکتریایی ممکن است در ایجاد بیماری فارنژیت نقش داشته باشند. در واقع باکتری استرپتوکوک گروه Aنقش تعیین کننده ای در بروز فارنژیت در کودکان دارد.

بیماری فارنژیت از نوع عفونت استرپتوکوک اغلب به عنوان گلو درد استرپی نیز شناخته می شود.

از دیگر عفونت های به وجود آورنده بیماری فارنژیت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

استرپتوکوکوس گروه CوG
کلامیدیا
گونوریا
مایکوپلاسما پنومونیه

در بسیاری از افراد زمینه ابتلا به بیماری فارنژیت وجود دارد و در واقع ریسک مبتلا شدن اینگونه افراد بسیار بالا می باشد.

افرادی که در زمینه آلرژی سابقه دارند
سابقه قبلی ابتلا به عفونت های سینوسی
کشیدن سیگار یا در معرض دود سیگار قرار گرفتن

در واقع هم عفونت های ویروسی و هم عفونت های باکتریایی می توانند بسیار مسری و خطرناک باشند. محل زندگی این نوع عفونت ها در بینی و گلوی فرد بیمار می باشد. به طوری که در آنجا رشد کرده و تکثیر می یابند.عطسه و یا سرفه کردن فرد بیمار باعث می شود قطره های ریز دارای ویروس یا باکتری در هوا پخش شده و از طریق راه های زیر به فرد دیگر انتقال پیدا می کنند:

تنفس کردن و در معرض قرار گرفتن قطره های ویروسی
لمس کردن محل آلوده و مالیدن دست ها به صورت
استفاده از مواد غذایی آلوده به ویروس یا باکتری

بنابراین توصیه می شود قبل از اینکه غذا بخورید ابتدا دست ها را به صورت دقیق با آب و صابون شست و شو دهید. عفونت های ویروسی به طور معمول پس از طی ۷ الی ۱۰ روز خود به خود بهبود می یابند اما در واقع زمانی که بیماری در دوره کمون یا پنهان خود می باشد، می تواند به افراد دیگر انتقال پیدا کند.توصیه می شود فرد مبتلا به بیماری فارنژیت تا حد امکان بیرون نرود و به مدت ۲۴ ساعت در خانه بماند و استراحت کند تا از انتقال این بیماری به دیگران جلوگیری شود.

چه درمان هایی برای بیماری فارنژیت تاثیر گذار هستند؟

در صورتی که منبع بیماری باکتریایی یا قارچی باشد از درمان با آنتی بیوتیک‌ها یا داروهای ضد قارچ مصرف می شود . چنانچه منبع بیماری ویروسی باشد، درمان بسته به نوع ویروس متفاوت خواهد بود . در درمان فارنژیت مزمن باید بیماری‌ای که موجب فارنژیت شده‌است پیدا شده و درمان شود. در درمان فارنژیت دانه‌دار گاهی از لیزر برای از بین بردن دانه‌های ته حلق استفاده می‌شود.

نکتۀ قابل ذکر این است که بطور کلی در درمان فارنژیت‌ها از دگزامتازون استفاده نشود. چون اکثر عوامل ویرال در اثر تزریق این دارو شدت یافته علی‌رغم بهبود آنی و ظاهری بیمار طولانی شدن عفونت و دورۀ بیماری‌زایی را به‌دنبال دارد. عموم بیماران فردای پس از تزریق دگزامتازون از بدتر شدن علائم بالینی خود شکایت دارند. اما استفاده از ضد التهاب نظیر ناپروکسن یا تولمتین یا بروفن بلامانع می باشد .

جهت درمان این نوع بیماری می توان از روش های گیاهی و مراقبت خانگی استفاده کرد. چرا که مراقبت های خانگی و استراحت در منزل باعث می شود روند روبه رشد بیماری تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا کند یا متوقف شود.

از جمله مراقبت های خانگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

برای جلوگیری از کم آب شدن بدن توصیه می شود آب و مایعات زیادی استفاده کنید
استفاده از مواد غذایی مقوی و گرم مانند سوپ به صورت روزانه
استفاده از آب نمک به صورت غرغره کردن (برای این منظور یک قاشق چایخوری نمک را در هشت لیوان آب مخلوط کنید)
استفاده کردن از مرطوب کننده هوا در محیط منزل
پرهیز از فعالیت زیاد و استراحت کردن در منزل تا زمان حاصل شدن بهبودی کامل
استفاده از داروهایی که به منظور کاهش تب و تسکین درد مفید هستند مانند استامینوفن و ایبوپروفن

در بسیاری از موارد نیز به جای درمان های خانگی درمان های دیگری نیز می توان انجام داد که جایگزین درمان های خانگی محسوب می شوند. البته توصیه می شود هیچ گونه دارویی را به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.جهت درمان بیماری فارنژیت یا همان التهاب گلو گیاهان دارویی نیز می توانند بسیار تاثیر گذار باشند.

داروهایی که در ادامه به آن می پردازیم از جمله این موارد می باشند:

پیچ امین الدوله
گیاه شیرین بیان
ریشه های گیاه گل ختمی
مریم گلی
نارون آمریکایی
درمان های پزشکی

لازم به ذکر است که در بسیاری از موارد درمان های دارویی و مراجعه به پزشک بسیار لازم و ضروری است. به ویژه زمانی که عفونت باکتریایی باعث ایجاد فارنژیت شود. چرا که پزشک داروهای بسیار موثری همچون آنتی بیوتیک، آموکسی سیلین و پنی سیلین را برای درمان بیماری تجویز میکند که این داروها در کاهش روند بیماری فارنژیت تاثیر فراوانی دارند.توصیه می شود مصرف داروها و روند درمان را تا بهبودی کامل علایم بیماری ادامه دهید. چرا که در صورت رها کردن درمان ممکن است عفونت مجددا بازگشته یا دوباره عود کند. به طور معمول بعد از طی شدن یک دوره ۷ الی ۱۰ روزه بیماری فارنژیت به طور کامل بهبود پیدا می کند.

پیشگیری از بیماری فارنژیت یا التهاب گلو

در واقع رعایت بهداشت فردی تا حد بسیار زیادی در پیشگیری از بیماری فارنژیت یا التهاب گلو می تواند تاثیر گذار باشد. به طور کلی راه های بسیار زیادی به منظور پیشگیری از این بیماری وجود دارد.

از جمله اقدامات مهمی که در رابطه با پیشگیری از فارنژیت بسیار مفید هستند و باید به آن ها توجه شود به شرح زیر می باشند:

از مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که مشترک هستند و همچنین استفاده از ظرف های مشترک و شخصی به شدت پرهیز کنید
توصیه می شود دست های خود را به صورت مکرر بشویید. به خصوص قبل از غذا و یا زمانی که عطسه یا سرفه می کنید
هنگامی که به آب و صابون دسترسی ندارید از مواد ضد عفونی کننده دست که دارای الکل هستند استفاده کنید
توصیه می شود از کشیدن سیگار و یا استنشاق دود دست دوم سیگار جدا خودداری کنید.

انواع بیماری فارنژیت یا عفونت گلو

1. گلودرد ساده و مزمن (فارنژیت مزمن ساده)

این نوع شایع تر می باشد ، عملکرد مخاط حلق از احتقان مزمن.ضایعات به طور عمده در مخاط حلق ، که از نفوذ بیشتری برخوردار است به دور عروقی از بافت و سلول های سفید خون و سلول های پلاسما می توان مشاهده نمود.

2. فارنژیت مزمن هیپرتروفیک

فارنژیت مزمن و در قسمت حلق التهاب ذرات ، تاخیر در درمان گلو درد مزمن به تنهایی شناخته شده می توانید یک فارنژیت مزمن هیپرتروفیک را تشکیل می دهند. ترشحات التهابی در غدد مخاطی است که می تواند در خط الراس بالا از شکل گیری ذرات نقطه سفید کیستیک لنفاوی ، قابل مشاهده زرد سفید زخم اگزودا بسته است. این نوع از فارنژیت مزمن اغلب شامل حلق جانبی بافت به هیپرتروفی می باشد .

3. فارنژیت حاد باکتریایی

فارنژیت استرپتوکوکی به عنوان شایع‌ترین نوع فارنژیت باکتریایی به شمار می رود . باکتری به نام استرپتوکوک عامل ایجادکننده در فارنژیت استرپتوکوکی می باشد . استرپتوکوک منجر به ایجاد گلودرد، قرمزی و اگزودا (پوشش زرد روی لوزه‌ها) ، پتشی یا دانه‌های قرمز روی فضای خلفی حلق می گردد. از علائم تشخیص آن وجود تب و بزرگ شدن غدد لنفاوی قسمت قدامی گردن ، سردرد ، دل درد و استفراغ می باشد . تشخیص قطعی این بیماری با کشت حلق یا تست سریع ترشحات حلق از نظر وجود استرپتوکوک است که توسط متخصص صورت می گیرد .

انواع فارنژیت مزمن

فارنژیت زکامی
فارنژیت دانه دار

علائم کلی فارنژیت مزمن

درد یا مشکل در گلو بخصوص در اول صبح
احساس وجود چیز خارجی در حلق
خستگی صدا
سرفه

علائم فارنژیت زکامی

گرفتگی دیواره حلق
تراکم خون در رگ های روی حلق
تراوش خلط زیاد

علائم فارنژیت دانه دار

برجستگی روی دیواره ی حلق
گرفتگی حلق
تراکم خون در رگ های روی حلق
وجود غدد کوچک برجسته روی حلق
کشیده شدن ماهیچه های کنار حلقی در چپ و راست
ورم زبان کوچک

سخن پایانی

سرطان به عنوان یکی از بیماریهای شایعی می باشد که هزینه درمان آن بسیار بالا می باشد که همین امر بسیاری از بیماران را در جهت درمان با مشکل رو به رو می سازد. از این رو موسسات خیریه سرطان زیادی تاسیس شده اند که افراد زیادی در آنجا اقدام به کمک به خیریه می نمایند. شما می توانید با اجاره تاج گل و استند تسلیت از این موسسات در این امر خیرخواهانه شریک باشید.